Uniswap, otomatik piyasa yapıcı mekanizması AMM üzerinde çalışan merkezi olmayan bir kripto para borsası (DEX) olarak çalışır. Uniswap’ın ilk sürümü, 2018 yılında Hayden Adams tarafından geliştirildi. Bugün, platformun aktif olarak kullanılan iki sürümü bulunmaktadır: Uniswap v2 (yalnızca Ethereum’daki coinleri destekler) ve Uniswap v3 (Ethereum ve Polygon gibi diğer ağları destekler).
Uniswap’te alım/satımın sağlanması için özel akıllı sözleşmeler kullanılır – likidite havuzları. Likidite sağlayıcıları olarak adlandırılan platform kullanıcıları, işlem çiftlerini oluşturmak için varlıklarını havuzlara kilitler. Bu, kullanıcıların platformda alım/satım yapmasını sağlar. Likidite sağlayıcıları, diğer traderların havuzlarda işlem yaparken ödediği komisyonlardan kazanç elde ederler.
Cryptonisation.com uzmanları tarafından incelenen bu makalede, merkezi olmayan kripto borsası Uniswap’ın nasıl çalıştığı, CEX platformlarıyla karşılaştırıldığında ne gibi avantajlara sahip olduğu ve nasıl kripto para birimi alınıp satılacağı gibi konular ele alınmıştır.
Artıları ve Eksileri
Artıların açıklaması
- Kullanıcı tarafında varlık saklama. Uniswap, kullanıcının varlıklarını saklamaz: tüm kullanıcının paraları kripto cüzdanında bulunur. Bu nedenle, platforma para yatırma ve çekme işlemi için komisyon ödemek zorunda değildir;
- Doğrulama yok. Borsa, işlevlerine erişim için KYC ve AML prosedürlerinin geçilmesini gerektirmez. Bu, Uniswap kullanıcısının işlem yaparken tam anonimliğini korumasına olanak tanır;
- Likidite havuzlarında kazanç sağlama imkanı. Kullanıcı, likidite havuzlarına varlıkları kilitleyerek ve havuz içinde gerçekleştirilen işlemlerden komisyonların bir kısmını alarak kazanç elde edebilir.
Eksilerin açıklaması
- Fiat para çiftlerini destekleme yok. Uniswap, kripto para birimlerinin fiat para birimleriyle değişimini desteklemez. Bu, fiat para birimi/kripto para birimi çiftlerinde işlem yapan traderlar için borsanın kullanımını engeller;
- CEX borsalarından daha yüksek komisyonlar. Uniswap’teki işlem ücretleri, merkezi borsalardakinden daha yüksektir. Komisyon miktarları, takasın gerçekleştiği likidite havuzlarına bağlıdır. Ayrıca, likidite havuzunda para değişimi için ödenen komisyonun yanı sıra, kullanıcıdan kullanılan blockchain üzerinde işlem yapma ücreti alınır. Yüksek komisyonlar maliyetleri artırır ve traderın gelirini olumsuz etkiler;
- Token takası sırasında slippage ve gaz ücreti ödeme. Likidite havuzundaki bir varlığın fiyatındaki hızlı değişiklikler, kullanıcının işlemde belirtilen fiyattan gereken varlığı alamamasına ve sonuç olarak daha yüksek fiyattan almasına neden olabilir. Bu durum slippage olarak adlandırılır ve traderın hedeflediği fiyattan farklılık gösterebilir.
Uniswap Kısa İncelemesi
Kuruluş yılı2018;
| Bilgi | |
|---|---|
| Borsa türü | DEX AMM; |
| Komisyonlar | 0.1 – 1% + ağ ücretleri; |
| Özellikler | Takas (swap), NFT pazar yeri, likidite havuzları; |
| Mevcut piyasalar | Spot. |
İşlem Koşulları
Uniswap DEX borsasındaki işlem koşullarını daha ayrıntılı inceleyelim.
Mevcut Piyasalar
Şu anda, Uniswap kullanıcılarının spot piyasasında anlık işlemler yapmasına izin vermektedir. Uniswap v2, ERC-20 standartlı herhangi bir token ile işlem yapılmasını sağlar, Uniswap v3 ise Ethereum dışındaki diğer ağlarla da çalışılmasına olanak tanır (örneğin, Arbitrum, Polygon, BNB Chain ve Avalanche gibi).
Tüm Uniswap sürümleri, Market tipi emirlerin (mevcut fiyat üzerinden varlık alımı veya satımı, slippage dikkate alınarak) kullanılmasını destekler. Uniswap v3’te, Range Limit Order (menzil limitli emirler) adı verilen özel emir türlerinin kullanılabilme özelliği eklenmiştir. Bunlar, standart limit emirlerine benzer şekilde, belirli bir fiyattan belirli zaman diliminde varlık alımı veya satımı için emir verebilme olanağı sağlar.
İşlem Çifti Sayısı
Ethereum ağındaki Uniswap v2’de işlem yapılabilir kripto para birimi çiftlerinin sayısı 8000’den fazladır. Uniswap v3 için işlem çifti listesi kullanılan ağa bağlı olarak değişir. Örneğin, Ethereum’daki Uniswap v3 için işlem yapılabilir kripto para birimi çiftlerinin sayısı 2200’den fazladır, Arbitrum için 600’den ve Polygon için 800’den fazladır.
Komisyonlar
Uniswap v2’de likidite havuzlarında tüm işlemler için %0.3’lük bir komisyon belirlenmiştir. Bu, kullanıcının herhangi bir kripto para birimini başka bir kripto para birimiyle değiştirirken ödemesi gereken ücrettir.
Uniswap v3’te 4 farklı komisyon seviyesi bulunmaktadır:
- 1% – Düşük likiditeli küçük havuzlar için;
- 0.3% – Çoğu havuz için;
- 0.05% ve 0.01% – Stabilcoinlerin yer aldığı işlem çiftleri mevcut olan havuzlar için.
Uniswap Özellikleri
Uniswap protokolü 4 ana bölüme sahiptir: Swap (işlem terminali), Tokenlar (borsanın tokenleri hakkında ayrıntılı bilgi), NFT (NFT pazar yeri) ve Havuzlar (kullanıcının katılımıyla likidite havuzları hakkında bilgi). Her bölümü daha ayrıntılı olarak inceleyelim.
Swap
Swap – platformun ticaret işlevselliği olan bölümdür. Genellikle spot ticareti sunan DEX borsaları, CEX platformlarında görebileceğiniz alışılmış işlem terminaline sahip değildir. DEX terminalleri genellikle Swap adıyla bir bölüm veya hizmet olarak uygulanmıştır.
Uniswap’te Swap’a erişmek için:
- Uniswap‘in resmi web sitesine gidin;
- Sağ üst köşede Launch App‘e tıklayın.
Uniswap resmi web sitesi
Uniswap v3’ün standart takas hizmeti aşağıdaki bölümlerden oluşur:
- Satılan tokeni seçmek için alanlar (You Pay);
- Alınan tokeni seçmek için alanlar (You Receive);
- Maksimum kayma yüzdesini belirten satırlar (Max. slippage);
- Havuz komisyonunu belirten satırlar (Fee);
- Ağ maliyetini belirten satırlar (Network cost).
Tokenler
Tokenler bölümünde borsada işlem gören tüm coinler hakkındaki bilgiler bulunur.
Herhangi bir paranın adına tıklandığında, seçilen coin hakkında genişletilmiş istatistikler ve fiyat değişim grafiği içeren bir pencere açılır. Ayrıca, basitleştirilmiş bir işlem terminali görünümü de mevcuttur.
NFT
NFT bölümü, NFT’lerin bir araya getirildiği bir pazar yeri toplama aracıdır. Sayfada, ETH ve USD cinsinden fiyatlarla çeşitli NFT koleksiyonları bulunmaktadır. Bir koleksiyonun adına tıklanarak, koleksiyonun ayrıntılı açıklaması, resmi bağlantılar ve token satın alma ve satma düğmeleri bulunan bir sayfa açılır.
Havuzlar
Havuzlar bölümünde, kullanıcının varlıklarını kilitlediği likidite havuzları hakkında bilgi bulunur. Kullanıcı, likidite sağlayıcı olarak havuzlara katılmıyorsa, sayfada yalnızca bir Connect a wallet (cüzdan bağlama) düğmesi ve ayar düğmeleri bulunur.
Uniswap Güvenliği
Uniswap, bir DEX borsasıdır ve bu nedenle platformun herhangi bir hizmetiyle etkileşimde bulunmanın güvenliği, kullanıcının kendisine aittir. Merkezi olmayan platformların kullanıcılarıyla karşılaştığı 2 temel güvenlik sorunu bulunmaktadır:
- Cüzdan Güvenliği. Platformla olan tüm etkileşim, kullanıcının kişisel kripto cüzdanı aracılığıyla gerçekleşir, bu nedenle güvenli bir parola oluşturmak, kimseye göstermemek ve özel anahtarı güvenli bir yerde saklamak önemlidir;
- Kendi Varlıklarınıza Dikkatli Davranma. AMM’ye sahip DEX platformları, platformdaki varlıkların güvenliğinden ve doğru kullanımından sorumlu değildir, bu nedenle Uniswap kullanımıyla ilgili talimatları dikkatlice okumak önemlidir. Bir hata yapılırsa, itiraz edilecek birini bulunmak mümkün değildir.
Uniswap’te Alım Satım: kılavuz
Aşağıda, borsa ile çalışma ile ilgili iki temel kılavuz sunulmuştur: cüzdan bağlama ve kripto para birimi alım satımının en basit yöntemi.
Cüzdan Nasıl Bağlanır
Uniswap’a cüzdanı bağlamak için:
- Uniswap‘in resmi web sitesine gidin;
- Ana sayfanın sağ üst köşesindeki Launch App‘e tıklayın;
Uniswap Resmi Web Sitesi - Swap sekmesini etkinleştirin ve sayfanın sağ üst köşesindeki Connect‘e tıklayın;
Aktif Swap sekmesi - Kullanılabilir cüzdan listesinden cüzdanınızı seçin ve simgesine tıklayın. Gerekli cüzdan listede bulunmuyorsa, Wallet Connect‘e tıklayın;
Bağlanabilir Cüzdanlar Listesi - QR kodunu tarayın, bağlantı için linki kopyalayın veya gereken cüzdanı seçmek için View All’a tıklayın;
Wallet Connect penceresinin arayüzü - Cüzdan arayüzünde Uniswap’e bağlantıyı onaylayın.
Kripto Para Nasıl Alınır ve Satılır
Uniswap’te para birimi satın almak veya satmak için:
- Swap sekmesini etkinleştirin ve kripto cüzdanınızı Uniswap’e bağlayın;
Aktif Swap sekmesi - Satın almak istediğiniz ve satmak istediğiniz parayı seçin;
- You Pay veya You Receive alanına istediğiniz para miktarını girin ve Swap‘a tıklayın;
Doldurulmuş bir takas isteği - İşlem detaylarını kontrol edin ve Approve and Swap’a tıklayın;
İşlem Onayı Penceresi - Takası cüzdanınızda onaylayın;
İşlemin cüzdanda onay adımları - Takasın tamamlanmasını bekleyin.
İşlem bekleniyor
Mobil Uygulama
Uniswap’in Android ve iOS için bir mobil uygulaması bulunmaktadır. Uygulamayı indirmek için ayrı bir sayfa veya App Store ve Google Play uygulamaları üzerinden indirebilirsiniz.
Destek Hizmeti
Uniswap’te birçok DEX’in aksine bir destek servisi bulunmaktadır. Destek hizmetine, ana sayfadaki destek sistemine başvurarak (footer’daki Contact us düğmesi) veya Help Center sayfası aracılığıyla başvurabilirsiniz.
Sonuç
Uniswap, AMM teknolojisiyle çalışan bir kripto DEX borsasıdır. Borsa, alım satımı düzenlemek için likidite havuzlarını kullanır – işlem çiftlerini oluşturmayı sağlayan özel akıllı sözleşmeler. Borsa kullanıcıları – likidite sağlayıcıları – varlıklarını havuzlara taşıyarak ve burada traderlar işlem yaptığında komisyonlar şeklinde ödül alırlar. Uniswap’te alım/satım yapmak için KYC ve AML prosedürlerinden geçmek gerekmez: tek yapmanız gereken bir kripto cüzdanını bağlamaktır. Tüm alım/satım işlemleri kullanıcının cüzdanı aracılığıyla gerçekleşir, bu nedenle borsaya kripto para yatırmanıza veya çekmenize gerek yoktur.
SSS
Metodoloji
Kripto para borsalarını inceleme sürecinde, her platformu güvenlik, işlem ücretleri, işlem koşulları, düzenleme ve ek parametreler olmak üzere 5 alanda değerlendiriyoruz.
